موتور اتومبیل جهت روغن کاری انواع قطعات متحرک، مانع از ساییدگی، جمع کردن تمامی آلودگی و غبار و جذب کمی از گرمای تولید شده توسط موتور در حال فعالیت، نیازمند روغن است. از این رو قطعهای به نام اویل پمپ یا پمپ روغن در اتومبیلها تعبیه شده است که وظیفه دارد روغن مورد نیاز را به تمامی قطعات و بخشهای گوناگون دور موتور هدایت کند. برخی مواقع اویل پمپ دچار خرابی میشود که با نشانههایی همراه است و در این مطلب قصد داریم مهمترین نشانههای خرابی اویل پمپ را بیان کنیم.
اویل پمپ چیست؟
به قطعهای که موظف است روغن را به تمامی قطعات و بخشهای مختلف اطراف موتور اتومبیل برساند، پمپ روغن گفته میشود. اویل پمپها اغلب یا داخل ظرف روغن قرار داده شدهاند و از طریق میل بادامک رانده شده و یا در بیرون از ظرف تعبیه شدهاند و به کمک میل لنگ رانده خواهند شد.
زمانی که بخشهای گوناگون موتور خودرو حرکت خود را آغاز میکند، پمپ به صورت واحد فعالیت کرده تا روغن ا پمپاژ نماید تا از این طریق اصطکاک و سایش میان قطعههای متحرک کاهش پیدا کند و در نهایت مانع از متوقف شدن موتور شود.در صورتی که پمپ روغن کارکرد خود را از دست بدهد و یا سطح روغن به علت نشتی روغن کاهش یابد، قطعات موتور تنها در چند ثانیه بیش از اندازه داغ میشوند.
دلیل اهمیت چک کردن سطح روغن
در ابتدا لازم به ذکر است بدانید که تعمیر و یا عوض کردن پمپهای روغن از بخشهایی محسوب نمیشود که به تعمیر یا سرویس دهی مرتب نیاز داشته باشد، البته به این دلیل که برای موتور از جمله قطعههای حیاتی و مهم محسوب میشود، هر نوع علائم غیر عادی و هشدار دهنده میبایست در اسرع وقت مورد بررسی قرار بگیرد.توجه داشته باشید که چراغ هشدار دهنده سیستم روغن و یا علامت فشار ضعیف بر روی فشارسنج روغن، به معنای پایین بودن بیش از اندازه سطح روغن، عدم فعالیت پمپ در سرعت طبیعی و… است.زمانی که چراغ هشدار روشن میشود بهترین کار این است که ابتدا موتور را خاموش کرده و سپس چند دقیق صبر کنید و سپس سطح روغن را بررسی نمایید. در صورتی که در زمان روشن شدن دوباره موتور، سطح روغن در حالت طبیعی نباشد و چراغ هشدار مجدد روشن شود، ممکن است ادامه فعالیت موتور، صدمه و آسیب بیشتری را به وجود آورد.
نشانههای خرابی اویل پمپ چیست؟
اویل پمپ یا پمپ روغن، موتور در حال فعالیت را کاملا روغن کاری مینماید. در واقع این روغن کاری باعث شده تا قطعات فلزی موتور با یکدیگر تماس پیدا نکنند. علاوه بر اویل پمپ روغن گرما را از بخشهای مختلف موتور در زمان فعالیت جذب میکند.با وجود اینکه اویل پمپ از جمله قطعات بسیار محکم و سفت به حساب میآید، اما احتمال دارد که به مرور زمان دچار خرابی شود. تشخیص علائم خرابی اویل پمپ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و به رانندگان کمک میکند تا از ایجاد آسیبهای گستردهتر جلوگیری نمایند.
به صورت معمول میتوان گفت که پمپهای روغن تا قبل از خرابی، سرویس و تعمیر نمیشوند و از این رو بعد از خرابی اویل پمپ، موتور خودرو دچار آسیب جدی خواهد شد.
مهمترین و رایجترین علائم خرابی اویل پمپ عبارت است از:
-
ایجاد سر و صداهای فراوان از سوپاپ
توجه داشته باشید که قطعات مهمی در سیستم سوپاپ قرار گرفته است که باعث میشود موتور بهتر فعالیت کند. علاوه بر بالابرهای هیدرولیکی که در شیر سوپاپ وجود دارد، در این قطعه انواع میلههای فشار، راهنمای سوپاپ و پیچ و مهره نیز تعبیه شده است. تمامی این اجزا به روغن نیاز دارند تا بهتر و سریعتر بتوانند از میان آنها رد شوند و آنها را روغن کاری نمایند. از این رو هنگامی که به علت کمبود روغن، درست و مناسب روغن کاری نشوند، تمامی اجزای ذکر شده قادر هستند تا به صورت کامل متوقف شوند و فعالیت نکنند. در نهایت با کم شدن سطح روغن، سوپاپ نیز سر و صدای زیادی ایجاد میکند.
-
شنیدن صداهای عجیب و غریب از لیفتر هیدرولیکی
لیفترهای هیدرولیکی جهت حفظ کارکرد سوپاپ اهمیت بسیار زیادی دارند. در واقع این لیفترها هنگامی میتوانند به درستی فعالیت خود را انجام دهند که با روغن لازم، روغن کاری شوند. در اصل خرابی اویل پمپ سبب میشود، فشار روغن تا حدودی کم شود که در نهایت روغن قادر نیست به لیفترهای هیدرولیکی موتور منتقل شوند. از این رو باعث شده تا سر و صدای فراوانی توسط این قطعات ایجاد شود که دلیل اصلی آنعدم روغن کاری مناسب و صحیح این قطعات است. در نهایت میتوان گفت که به علت کاهش شدید روغن، بسیار سریع دچار فرسودگی میشوند. در برخی از خودروها، نوع روغن استفاده شده بر صدای لیفتر تاثیر مستقیمی دارد.
-
کم شدن فشار روغن (روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن)
در ابتدا بد نیست بدانید که فشار روغن به واسطه پمپ روغن تنظیم میشود. هنگام خرابی اویل پمپ، میزان فشار روغن در زمان روشن شدن موتور، به مرور زمان کاهش مییابد. اغلب روشن شدن چراغ اخطار فشار کم روغن، مهمترین و اولین علائم کاهش فشار روغن به حساب میآید که بر روی داشبورد قابل مشاهده است.
بعد از این مسئله، رانندگان باید بررسی نمایند که روغن خودرو در چه سطحی قرار دارد. در صورتی که بسیار کم باشد، باید روغن بیشتری اضافه نمایند تا مجدد سطح روغن به حالت طبیعی بازگردد. اگر که پس از اضافه کردن روغن، همچنان فشار روغن خودرو پایین بود، به معنای خرابی اویل پمپ است که پیش از بدتر شدن شرایط، میبایست هرچه سریعتر نسبت به تعویض پمپ اقدام نمایید. -
گرم شدن بیش از اندازه موتور
از دیگر نشانههای خرابی اویل پمپ، افزایش دمای موتور است. همانطور که میدانید روغن به موتور خودرو پمپاژ میشود و در اصل به عنوان نوعی روان کننده فعالیت میکند و تاثیر زیادی در خنک کردن اجزای فلزی متحرک موتور دارد. هنگامی که موتور روغن مورد نیاز خود را دریافت نکند، تمامی این قطعات فلزی به یکدیگر برخورد کرده و گرمای زیادی را تولید خواهند کرد. در این هنگام چراغ هشدار دهنده بر روی داشبورد اتومبیل روشن میشود که به معنای افزایش بیش از اندازه دمای موتور است.
بلافاصله پس از داغ شدن زیاد موتور، امکان اینکه موتور و سایر قطعات آن دچار صدمه و آسیب شوند، افزایش مییابد. به دلیل آنکه تعمیر آسیبهای وارد شده، هزینههای سنگینی در پی دارد، بهترین کار این است که به محض روشن شدن چراغ هشدار، خودرو را به نزدیکترین مکانیکی ببرید. -
افزایش صر و صدای پمپ روغن
اویل پمپ با سر و صدای زیاد از جمله علائم کمیاب محسوب میشود؛ چرا که اویل پمپها تنها در صورت خرابی، تولید صدا میکنند. به احتمال زیاد، هنگامی که این اتفاق رخ میدهد، صدایی شبیه به چرخش یا غر زدن شنیده میشود، البته زمانی که خودرو توقف کرده نیز این صدا را خواهید شنید. این به معنای آن است که چرخ دندههای درونی پمپ روغن دچار فرسودگی شدید شده و در نتیجه تمامی قطعات پمپ باید در اسرع وقت تعویض شوند.
وسایل مورد نیاز جهت تعویض اویل پمپ
در صورت خرابی اویل پمپ باید آن را تعویض کرد که به تجهیزاتی نیاز داریم. مهمترین این تجهیزات عبارت است از:
- آچار بکس ۱۳.۱۴ و ۱۱
- آچار یک رو ۱۳ و ۱۴
- ظرف مخصوص جهت خالی کردن روغن موتور
- آچار جغجغهای
- آلن ۶ بکس و یا ال شکل
- آلن ۸
- چسب مزدا
- چکش پلاستیکی
- کاردک مخصوص