چگونه بفهمیم دینام ماشین خراب است ؟

 از جمله مشکلاتی که برای تمامی خودرو‌ها اتفاق می‌افتد، خرابی دینام ماشین است که رانندگان در اولین فرصت به دنبال علائم و دلیل اصلی خرابی آن هستند. از این‌رو در این مقاله قصد بیان برخی از نکات فنی و آموزشی در رابطه با مکانیک خودرو که شامل دینام نیز می‌شود را داریم تا شما با اطلاعات مورد نیاز در رابطه با دینام آشنا شده و با آگاهی از برخی موارد از خراب شدن آن نیز مطلع شوید.

دینام خودرو چیست؟

دینام خود که در نزد بسیاری از افراد به اصطلاح ژنراتور نیز شناخته شده است، وظایف و نقش مهمی را در خود از خود نشان می‌دهد که مهمترین آن تولید برق است. تمامی اجزای برقی که در خودرو وجود دارند از جمله برف پاک کن، ضبط ماشین، چراغ‌ها و… برق مورد نیاز خود را از دینام دریافت می‌کنند.

خوب است بدانید که دینام ماشین از چندین قطعه زغال، بوش، آرمیچر، کلکتور، فولی، یک نوع پوسته فلزی و دو عدد بالشتک تشکیل شده که مکان قرار گیری آن در کنار موتور زیر پمپ هیدرولیک است که توسط یک تسمه شیاری در بخش مدار چرخشی خودرو قرار گرفته است. داخل دینام خودرو یک اجزا به نام روتور که خود از جمله بخش‌های تشکیل دهنده دینام خودرو است، داخل یک میدان مغناطیسی می‌چرخد که سبب تولید جریان برق می‌شود. توجه کنید که هدف و وظیفه اصلی دینام، تولید جریان مستقیم به منظور شارژ باتری اتومبیل و سپس فراهم کردن انرژی جریان الکتریکی ضروری برای ماشین است.

مهمترین دلایل خراب شدن دینام خودرو

ایجاد مشکل در دینام و خرابی‌های آن دلایل بسیار زیادی داشته که مهمترین آن‌ها عبارت است از:

• نابودی زغال دینام که جهت رفع مشکل می‌بایست نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
• گیرپاچ کردن بلبرینگ‌های دو سر دینام و یا خراب شدن آن‌ها.
• ایجاد مشکل و آسیب به آفتامات دینام.
• جدایی سیم پیچ دینام و متصل شدن آن به روتور به علت گرما.
• سوخته شدن سیم پیچ داخلی دینام که در این شرایط می‌بایست آن را تعویض کرده و یا کلا قید آن را بزنید.

علائم خرابی دینام ماشین

در قسمت‌های قبل توضیحاتی مرتبط با دینام، وظایف و برخی علت‌های خرابی آن ذکر شد، در ادامه قصد بیان مهمترین علائم خرابی دینام خودرو را داریم. علائم خرابی دینام خودرو عبارت است از:

• استشمام بوی سوختگی سیم یا لاستیک

از مهمترین علائم ایجاد خرابی دینام خودرو، حس کردن بوی سیم یا لاستیک سوخته شده است که علت اصلی آن اصطکاک فولی و تسمه و در نهایت داغ شدن تسمه است. توجه کنید که دینام اتومبیل که بسیار داغ شده، ولتاژ بیشتری تولید کرده است که در نهایت سبب آسیب به دیگر قطعات ماشین می‌شود. مقدار جریان برقی که توسط دینام خودرو تولید شده است، با کمک برخی سیم‌های کوتاه و بلند انتقال داده می‌شوند. در صورتی‌که در ارتباط با سیم‌ها و یا دیگر اتصالات، هر نوع مشکلی وجود داشته باشد به آسانی می‌توان میزان جریان برق را کم و حتی به صورت کامل قطع کرد. اگر در سیم و اتصالات مشکلی وجود داشته باشد، چراغ‌ها نسبت به قبل کمی پرنورتر هستند؛ زیرا دینام اتومبیل قادر به تولید برق بیشتر بوده تا بر مشکل پیش آمده غلبه کند که دراین شرایط شما بوی سیم داغ شده را استشمام خواهید کرد.

• شنیدن صدای جیرجیر

از مهمترین علت‌های خرابی دینام خودرو، عدم تراز بودن فولی دینام ماشین با تسمه و همچنین فرسودگی بوش و یاتاقان‌ها است. اگر اتصالات مربوطه شل و یا قطع شده باشند، نیز باید تمامی اجزای مرتبط با دینام خودرو را مورد بررسی قرار دهید.

• خوردگی، محکم بودن، فرسودگی یا پوسیدگی و شل بودن تسمه دینام اتومبیل

از دیگر علائم خرابی دینام خودرو، خوردگی تسمه تایم دینام اتومبیل است. همانطور که می‌دانید، در برخی مواقع اتومبیل به صورت ناگهانی مشکل ایجاد شده را نشان نمی‌دهند و در آغاز تمامی تلاش خود را انجام داده تا با برخی از هشدارها راننده خودرو مورد نظر را از مشکل و خرابی ایجاد شده است آگاه نماید تا فرد فرصت لازم را جهت مراجعه به تعمیرگاه داشته باشد تا مشکلات بیشتری به وجود نیاید.

در صورت مشاهده کردن علائم خراب شدن دینام، شما این امکان را دارید که به بررسی پارگی یا دررفتگی تسمه تایم نیز بپردازید تا از این نکته که مشکل از تسمه است و یا دینام اتومبیل کار خود را صحیح انجام نمی‌دهد، مطمئن شوید. در صورت خوردگی یا پوسیدگی تسمه تایم، بهتر است نسبت به تعویض آن اقدام کنید؛ زیرا موارد ذکر شده مشکلاتی را برای خودرو به وجود می‌آورد. علاوه‌بر موارد ذکر شده، شما باید به بررسی سفت و شل بودن بیش از اندازه تسمه تایم نیز بپردازید که وجود مشکل در هر دو این موارد، سبب عملکرد نامناسب دینام می‌شود.

• چراغ هشدار دهنده

زمانی که چراغ هشداردهنده‌ای که بر روی صفحه کیلومتر شمار قرار گرفته و اغلب مانند شکل باتری است، روشن شود و یا به عبارت دیگر حروفی مانند ALT و GEN را نشان دهند، بیانگر خراب بودن دینام اتومبیل است. خوب است بدانید که چراغی که شبیه به باتری است، در قسمت پشت آمپر به یک کامپیوتر وصل است که مقدار ولتاژ خروجی از دینام اتومبیل را مورد بررسی قرار می‌دهد. در صورتی که ولتاژ خروجی از دینام خودرو از محدود مشخص شده بیشتر و حتی کمتر شود، چراغ قرار گرفته بر روی داشبورد روشن می‌شود. زمانی که میزان ولتاژ به محدود مشخص شده برسد، چراغ خاموش می‌شود. در صورتی‌که علت خراب شدن دینام اتومبیل در مراحل اولیه رخ داده باشد، چراغ چشمک زن روشن شده و برای مدت کوتاهی روشن بوده و سپس خاموش می‌شود و همچنین در برخی مواقع هم زمانی که تجهیزات برقی از جمله چراغ جلو فعال شوند، روشن خواهد شد.

• خوابیدن باتری

زمانی که دینام ماشین وظایف خود را به خوبی انجام ندهد، باتری جهت تامین برق مانند یک انبار برای خودرو عمل نخواهد کرد و مجبور بوده تا میزان جریان برق بیشتری را از دینام خودرو دریافت کند تا میزان عملکرد ضعیف دینام اتومبیل را جبران نماید. در صورتی‌که در زمان چرخاندن سوئیچ، صدای تلق تلق را حس کردید، بدانید که باتری ماشین شما خوابیده است. به صورت کلی اگر دینام اتومبیل خراب شود و برق مورد نیاز را به باتری منتقل نکند، با پرکردن همیشگی باتری خالی شده، مشکل برطرف نمی‌شود. حتی در صورتی که از عالی‌ترین باتری در خودرو خود استفاده نمایید، با گذشت زمان به دلیل فشارهای وارده به آن دچار خرابی می‌شود.

• کم نور شدن چراغ‌ها

در صورت‌عدم کارکردن مناسب دینام خودرو، دیگر سیستم‌ها قادر به انجام فعالیت درست خود نبوده و مشکلاتی از قبیل کم نورشدن یا پرنور شدن چراغ‌ها پیش می‌آید. در این صورت اگر در زمان رانندگی به کم نور شدن چراغ‌ها و همچنین نور پشت آمپر پی بردید، بهتر بوده که در اسرع وقت برخی از وسایل الکتریکی خودرو از جمله سیستم پخش خودرو و سیستم تهویه را خاموش نمایید و سپس به بررسی باتری و دینام بپردازید؛ چرا که کاهش نور چراغ‌ها از اصلی‌ترین و رایج‌ترین نشانه‌های خرابی دینام است.

روش‌های جلوگیری از خراب شدن دینام خودرو

امروزه راهکار‌های بسیاری به منظور پیشگیری از خرابی دینام خودرو مطرح شده است که از مهمترین آن می‌توان به استفاده از باتری‌هایی با ظرفیت بیشتر (حداقل ۶۵ آمپر)، جلوگیری از روشن کردن چراغ‌های خودرو در مواقع غیرضروری، عدم شست و شوی دینام اتومبیل در موتور شویی، قراردادن دور فن کولر تا حد امکان در پایین‌ترین درجه و… اشاره کرد.