چه زمانی ماشین یاتاقان می‌زند؟

از جمله مشکلاتی که برای اتومبیل‌ها رخ می‌دهد، یاتاقان زدن موتور است. در واقع یاتاقان زدن موتور خودرو را می‌توان از مهمترین مشکلات دانست که اهمیت بسیار زیادی دارد و اگر به آن توجه نشود و به موقع برطرف نگردد، صدمات و هزینه‌های بسیار زیادی را به وجود می‌آورد. در بسیاری از مواقع که ماشین یاتاقان می‌زند، آسیب وارد شده بسیار زیاد است، طوری که پیشرانه کارایی خود را از دست داده و دیگر روشن نخواهد شد. در این مقاله قصد داریم مطالبی را در رابطه با این موضوع که چه زمانی ماشین یاتاقان می‌زند، ذکر کنیم.

یاتاقان چیست؟

در اصل یاتاقان یک نوع بیرینگ به شکل ورقه‌های فلزی تقریبا نازک است که علاوه بر تنظیم کردن لقی میل لنگ و شاتون ها، حرکت سریع و روان آن‌ها هنگام روشن بودن موتور را منظم می‌نماید. لازم به ذکر است که در موتورهای احتراقی یاتاقان‌ها دارای دو مدل مختلف اعم از متحرک و ثابت هستند.یاتاقان‌های ثابت میان ناحیه برخورد میل لنگ با بلوک سیلندر و کپه‌های آن تعبیه شده و وظیفه دارد تا لقی عمودی میل لنگ نسبت به بدنه را منظم نمایند. همچنین یاتاقان‌های متحرک به روشی مشابه در مکان برخورد میل لنگ و دسته شاتون‌ها قرار گرفته‌اند و تنظیم لقی شاتون نسبت به میل لنگ از مهمترین وظایف آن است. اغلب یک الی دو جفت بغل یاتاقان نعلی مانند به منظور تنظیم کردن لقی میل لنگ در پیشرانه‌های احتراق درونی استفاده می‌شود.
هنگامی که موتور ماشین روشن شده، یک لایه نسبتا ظریف از روغن در در فضای باریک بین یاتاقان‌ها و میل لنگ ایجاد می‌شود و سپس میل لنگ تشکیل خواهد شد و در نهایت باعث رفع اصطکاک این بخش شده تا میل لنگ از این طریق بتواند حرکت دورانی خود را به آسانی و سریع ادامه دهد و همچنین پیشرانه به فعالیت خود ادامه دهد.

یاتاقان زدن چیست؟

هر موردی که سبب وارد شدن آسیب و صدمه یاتاقان‌ها گردد، به صورتی که یاتاقان به میل لنگ چسبیده و یا بیش از اندازه بین آن‌ها فاصله ایجاد شود، لایه نازک روغن نمی‌تواند به روش صحیح ناحیه خالی بین این دو بخش را پر کند. به اصطلاح در این شرایط می‌گویند که موتور دچار یاتاقان شده است.در صورتی که یاتاقان‌ها با بدنه میل لنگ برخورد کند و باعث شود که به آن بچسبد، حرمت موتور خودرو یا دوران میل لنگ تا حدودی سنگین می‌شود و در نتیجه پیشرانه کارایی خود را از دست می‌دهد. در صورتی که یاتاقان‌ها به دلیل ساییدگی و خوردگی، ضخامت مناسب و استاندارد خود را از دست بدهند و بیش از اندازه ظریف شوند، میل لنگ قادر نخواهد بود تا بدون لرزش فعالیت خود را انجام دهد؛ زیرا لقی استاندارد آن از بین می‌رود و از این رو در زمان فعالیت به طور دائم صدایی مانند تق تق و یا لق لق از محل یاتاقان عیب دار شنیده خواهد شد.

مهمترین دلیل یاتاقان زدن چیست؟

توجه داشته باشید که هر موردی که سبب شود روغن با سرعت و میزان لازم به یاتاقان‌ها نرسد، ممکن است باعث ایجاد صدمه و آسیب به یاتاقان‌های موتور شود. از جمله دلایلی که سبب ایجاد چنین مشکلی می‌شود، می‌توان به: معیوب بودن پمپ روغن، وجود انواع ناخالصی‌ها در روغن، مخلوط شدن آب و روغن بر اثر سوختن واشر سرسیلندر به دلایل متنوع، عدم تمیز بودن روغن موتور و حتی فیلتر آن، کاهش سطح روغن پیشرانه و… اشاره نمود.علاوه بر این در مواقعی که دمای عملکرد موتور بیش از اندازه زیاد شود و این افزایش دما و حرارت در کمترین زمان رفع نشود، باعث شده تا زیاد شدن گرما باعث ایجاد انبساط حجمی زیاد میل لنگ و یاتاقان‌ها شود و از این رو ناحیه خالی بین این دو که می‌بایست از طریق لایه نازک روغن پر گردد، از بین برود.
از این رو میل لنگ قادر نخواهد بود تا همانند همیشه حرکت دورانی خود را انجام دهد و این موضوع سبب می‌شود تا پیشرانه کارایی خود را از دست بدهد. از اصلی‌ترین و رایج‌ترین دلایل افزایش دمای بیش از اندازه پیشرانه می‌توان به خراب بودن رادیاتور، قفل شدن ترموستات، نشتی آب موتور، خراب شدن سامانه فن خنک کننده رادیاتور، کاهش مایع خنک کننده و… اشاره کرد. در صورتی که این مشکلات ذکر شده به موقع برطرف نشود، باعث یاتاقان زدن موتور خواهند شد.توجه داشته باشید که برای آنکه از ایجاد مشکل و خرابی در کارکرد یاتاقان‌ها جلوگیری کنید، باید از روغن مخصوص و استاندارد در قسمت پیشرانه استفاده نمایید و همچنین در فاصله‌های زمانی مشخص و همچنین قبل از فرارسیدن زمان آن آن را تعویض نمایید. علاوه بر این رانندگان باید تلاش کننده تا به موتور خودرو بیش از اندازه فشار وارد نکنند و همچنین از کارکرد درست و مناسب سیستم خنک کننده و ترموستات و حتی اندازه بودن مقدار مایع روانکار و خنک کننده در پیشرانه مطمئن شوند.

نشانه‌های یاتاقان زدن موتور خودرو چیست؟

در صورتی که شما با یکی از نشانه‌های زیر در اتومبیل خود مواجه شدید، سریع اتومبیل را خاموش کرده و با استفاده از یدک کش، خودرو را به نزدیک‌ترین مکانیکی ببرید. در بسیاری از مواقع مشاهده شده که برخی از رانندگان، با این نشانه‌ها روبرو شده و نسبت به بررسی و رفع آن بی‌توجهی کرده اند. توجه داشته باشید که غفلت رانندگان در این زمان، سبب می‌شود تا موتور اتومبیل یاتاقان بزند.
رایج‌ترین علائم خرابی یاتاقان عبارت است از:

• شنیدن صدای لق لق و حتی تق تق موتور در زمان گاز دادن یا افزایش سرعت

  در صورتی که هنگام گاز دادن و یا افزایش دور موتور، یک صدا مانند تق تق از طرف موتور اتومبیل را شنیدید، بدانید که ممکن است خودرو شما دچار یاتاقان زدن شده باشد. در این حالت کارشناسان خودرو پیشنهاد می‌کنند که اتومبیل را متوقف کنید و به یک تعمیرکار حرفه‌ای اطلاع دهید. همچنین می‌توانید اتومبیل خود را بدون آنکه روشن کنید، به یک تعمیرگاه نزدیک، معروف و معتبر برای انجام بررسی‌های لازم و تعمیرات منتقل کنید.لازم به ذکر است که در دور آرام (970rpm) هیچ نوع صدایی از موتور شنیده نمی‌شود. سپس با زیاد شدن دور موتور ۱۲۰۰ rpm به بالا، انواع صداهای یاتاقان‌های متحرک و مکرر به صورت واضح شنیده خواهد شد. در اصل این صدا شباهت بسیار زیادی به صدای تماس دو فلز با یکدیگر دارد و باعث می‌شود تا شما صدایی شبیه به تق تق را بشنوید.

• قفل شدن سریع موتور خودرو وعدم روشن شدن آن

  از جمله دلایل یاتاقان زدن ماشین، قفل شدن موتور است که در این شرایط هرگز موتور روشن نخواهد شد. در اصل هنگامی که با وجود استارت زدن فراوان، موتور اتومبیل روشن نشود، می‌گویند موتور یاتاقان زده است. |

• روشن شدن چراغ هشدار و چک روغن

  گاهی اوقات روشن شدن چراغ چک روغن به معنای یاتاقان زدن ماشین است. البته توجه داشته باشید که همیشه روشن شدن چراغ چک روغن به یاتاقان زدن ماشین ربطی ندارد. از این رو اگر این چراغ روشن شد، بهتر است به این این مورد مشکوک شوید و در اسرع وقت آن را بررسی نمایید.

• کم شدن قدرت و توان موتور خودرو

  در صورتی که متوجه شدید اتومبیل شما نسبت به قبل قدرت و نیروی کمتری دارد و به خوبی گاز نمی‌خورد و همچنین به بهترین شکل ممکن حرکت نمی‌کند، امکان دارد که یاتاقان‌های آن دچار مشکل شده باشند. توجه داشته باشید که هر کدام از این نشانه‌های ذکر شده احتمال دارد به علت‌های مختلفی به وجود آیند. البته به صورت کلی در صورتی که با یکی از این علائم روبرو شدید، حتما اتومبیل خود را به تعمیرگاه ببرید و نسبت به این مسئله سهل انگاری نکنید؛ چرا که خسارت و عواقب بسیاری به همراه دارد.