آشنایی با انواع گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک یا دنده‌ی اتوماتیک، نوعی گیربکس خودرو است که برای تنظیم سرعت و قدرت خودرو از طریق یک سیستم الکترونیکی به جای تعویض دنده با دست از فرمان و کلاچ استفاده می‌کند. در گیربکس اتوماتیک، سیستم کنترلی به طور خودکار بهترین دنده را بر اساس سرعت خودرو، بار موتور و شرایط مسیر انتخاب می‌کند. به همین دلیل، رانندگانی که از خودروهای دنده اتوماتیک استفاده می‌کنند، نیازی به تغییر دنده‌ها ندارند و تنها با استفاده از پدال گاز و پدال ترمز، خودرو را کنترل می‌کنند. گیربکس‌های اتوماتیک مختلفی وجود دارند، که برخی از معروف‌ترین آنها عبارتند از:

• گیربکس اتوماتیک تورک کانورتر (Torque Converter Automatic Transmission): در این نوع گیربکس، سیستم تورک کانورتر به کنترل سرعت خودرو کمک می‌کند. این سیستم شامل یک جفت پولی با قابلیت چرخش مستقل از یکدیگر است که درون یک محفظه مایع حرکت می‌کنند.
• گیربکس اتوماتیک دوگانه (Dual-Clutch Automatic Transmission): این مدل از گیربکس، دو کلاچ مستقل برای دنده‌های زوج و فرد استفاده می‌شود. این نوع گیربکس تنها به صورت خودکار عمل می‌کند و راننده قابلیت تغییر دنده‌ها را ندارد.
• گیربکس اتوماتیک CVT (Continuous Variable Transmission): این نوع گیربکس، یک بلوک و یا دیسک زنجیره‌ای برای تنظیم سرعت استفاده می‌شود. این نوع گیربکس از دنده‌های فرمان چرخشی استفاده نمی‌کند و به جای آن از یک پدال گاز خطی استفاده می‌کند.
• گیربکس اتوماتیک ECVT (Electronically Controlled Continuously Variable Transmission): این گیربکس شامل یک دستگاه الکترونیکی برای کنترل و تنظیم سرعت خودرو است. در این نوع گیربکس، برای تغییر سرعت از یک موتور الکتریکی استفاده می‌شود که با حرکت به جلو یا عقب، سرعت را تنظیم می‌کند.
• گیربکس اتوماتیک سری (Sequential Automatic Transmission): در این مدل از گیربکس، راننده می‌تواند دستیاً به صورت سریال دنده‌های خودرو را تغییر دهد. این نوع گیربکس شامل یک سیستم الکترونیکی است که برای انتخاب دنده مناسب با توجه به شرایط رانندگی و سرعت خودرو، به کار می‌رود.
• گیربکس اتوماتیک هیدرواستاتیک (Hydrostatic Automatic Transmission): در این گیربکس، سیستم هیدرواستاتیک برای کنترل قدرت و سرعت خودرو استفاده می‌شود. در این سیستم، سیال هیدرولیکی جهت تنظیم سرعت خودرو به کار می‌رود.

• گیربکس اتوماتیک دو مرحله‌ای (Two-speed Automatic Transmission): در این نوع گیربکس، تنها دو دنده با سرعت‌های مختلف برای تنظیم سرعت خودرو وجود دارد. این گیربکس در خودروهایی با سرعت کم و بار سنگین استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه هر نوع گیربکس اتوماتیک دارای ویژگی‌ها و عیب‌های خاص خود است، رانندگان در انتخاب گیربکس مناسب برای خود باید به منظور بالا بردن کیفیت رانندگی، به این نکته توجه کنند.

خرابی گیربکس اتوماتیک

برای تشخیص مشکل در گیربکس اتوماتیک، ابتدا باید به علائمی که با آن مواجه هستید توجه کنید. اگر خودرو شما در حالت پارک قفل نمی‌کند، در حالت دنده به عقب (ریورس) حرکت نمی‌کند، دنده‌ها به صورت خودکار و نامنظم و با سرعت‌های مختلف تغییر می‌کنند، صدای عجیبی از گیربکس بلند می‌شود و یا شتاب خودرو به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، این موارد نشانه‌هایی هستند که گیربکس خودرو شما ممکن است خراب شده باشد. در بعضی از موارد، مشکلات گیربکس ممکن است به دلیل این بوده که سطح روغن گیربکس کم شده باشد. بنابراین، چک کردن سطح روغن و تعویض آن در صورت لزوم، می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد گیربکس ایجاد کند.

اما در بعضی موارد، برای تعمیر گیربکس نیاز به تخصص فنی و تجهیزات مخصوص دارید. برای مثال، اگر گیربکس شما به دلایلی دچار خرابی در قطعات داخلی شده باشد، نیاز به یک متخصص گیربکس خوب و ماهر دارید که بتواند بخش‌های خراب را شناسایی و آنها را جایگزین کند. لازم به ذکر است، تشخیص و تعمیر مشکلات گیربکس، نیاز به تخصص و تجربه دارد و افرادی که در این حوزه ماهر هستند، ممکن است هزینه‌ی بالایی داشته باشند. در نتیجه، بهترین راه برای پیشگیری از مشکلات گیربکس، رعایت تعمیرات دوره‌ای و نگهداری منظم آن است. در‌واقع بهترین راه برای تشخیص دقیق‌تر مشکل، مراجعه به یک نمایندگی خودروسازی یا مکانیک متخصص است. آنها با استفاده از دستگاه‌های تشخیصی و تجربه خود، می‌توانند مشکل را شناسایی و راه حل مناسبی را برای تعمیر آن پیشنهاد دهند.

مزایای استفاده از گیربکس اتوماتیک

استفاده از گیربکس اتوماتیک برای رانندگان مزایایی بسیاری دارد که عبارتند از:

• رانندگی آسان‌تر: با استفاده از گیربکس اتوماتیک، نیازی به تغییر دادن دنده در هنگام حرکت وجود ندارد. این باعث می‌شود رانندگی آسان‌تر شود و خسته‌کننده نباشد.
• کارایی بالاتر: گیربکس اتوماتیک به دلیل عدم نیاز به تغییر دادن دنده‌ها در هنگام حرکت، باعث می‌شود کارایی خودرو بالاتر برود.
• کمتر کردن خستگی راننده: به دلیل پویایی کمتر و عدم نیاز به تلاش برای تغییر دادن دنده‌ها، راننده به کمترین حد خسته می‌شود.
• عمر بیشتر گیربکس: به دلیل کاهش تعداد دفعات تغییر دادن دنده‌ها، گیربکس اتوماتیک دارای عمر بیشتری نسبت به گیربکس دستی است.
• همراهی با فناوری های مدرن: گیربکس اتوماتیک امروزه با فناوری‌های مدرنی مانند سیستم‌های کنترل الکترونیکی و جلوگیری از سر و صدای بیشتر، همراه شده است که باعث بالا رفتن کیفیت رانندگی می‌شود.
• حرکت پیوسته خودرو: در گیربکس اتوماتیک، هنگام تغییر دادن دنده‌ها، مانعی برای حرکت خودرو وجود ندارد و نوسان حرکت خودرو کمتر است. این باعث می‌شود که حرکت خودرو پیوسته‌تر و صاف‌تر باشد.
• سرعت بالاتر: گیربکس اتوماتیک به دلیل عدم نیاز به تغییر دادن دنده‌ها در هنگام حرکت، باعث می‌شود که ماشین شما در مدت زمان کم به سرعت بیشتری برسد.
• رانندگی آسوده‌تر: با داشتن گیربکس اتوماتیک، رانندگی آسوده‌تر خواهید داشت چون نیازی به تغییر دادن دنده در شرایط مختلف نیست.
• سرعت عمل بهتر: سیستم گیربکس اتوماتیک به دلیل داشتن فناوری‌های مدرن، با سرعت بیشتری به عملکرد رانندگی پاسخ می‌دهد و باعث افزایش کارایی خودرو می‌شود.
• آسایش بیشتر: در محیط شهری، استفاده از گیربکس اتوماتیک باعث می‌شود راننده به دلیل تلاش کمتر برای تغییر دادن دنده، در فضای شلوغ و ترافیک کمتر خسته می‌شود.
• ایمنی بیشتر: همچنین، سیستم گیربکس اتوماتیک باعث می‌شود که راننده بیشتر به جاده تمرکز کند و در نتیجه ایمنی بیشتری داشته باشد.

بنابراین، استفاده از گیربکس اتوماتیک باعث می‌شود که رانندگی آسان‌تر، خستگی کمتر، حرکت صاف‌تر و بهره‌وری بیشتر از خودروتان را داشته باشید. در کل، استفاده از گیربکس اتوماتیک برای رانندگان به دلایل فراوانی که بیان شد، مزیت‌های بسیاری دارد. با این حال، باید توجه داشت که هزینه‌ی آن نسبت به گیربکس دستی، بیشتر است و در برخی شرایط، ممکن است نیاز به تعمیرات پیچیده‌تری داشته باشد.

معایب استفاده از گیربکس اتوماتیک

استفاده از گیربکس اتوماتیک برای رانندگان مزایا دارد، اما همانطور که در هر سیستم و تجهیزی، معایبی نیز وجود دارد و گیربکس اتوماتیک نیز از این قائده مستثنی نیست و معایب آن شامل موارد زیر است:

• هزینه‌ی بالا: خرید یک خودرو با گیربکس اتوماتیک، به علت استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تر و قطعات پیچیده‌تر، هزینه بیشتری نسبت به خودروهای دستی دارد.
• تعمیرات پیچیده‌تر: به دلیل پیچیدگی سیستم گیربکس اتوماتیک، تعمیرات آن نیاز به مهارت و تجربه بیشتری دارد که در نتیجه، هزینه تعمیرات آن نیز بیشتر است.
• مصرف سوخت بیشتر: در برخی موارد، گیربکس اتوماتیک ممکن است باعث افزایش مصرف سوخت خودرو شود.
• سنجش شرایط نادرست: در برخی موارد، سیستم گیربکس اتوماتیک ممکن است شرایط حال حاضر را به درستی سنجش نکند و در نتیجه، تصمیم‌گیری‌های نادرستی بگیرد.
• قدرت کمتر: در برخی خودروهای با گیربکس اتوماتیک، قدرت خودرو در مقایسه با خودروهای دستی کمتر است.
• هندلینگ کمتر: به دلیل وزن بیشتر و عدم دقت در شیبانی خودرو، هندلینگ خودرو با گیربکس اتوماتیک کمتر است.
• عدم کنترل: در برخی زمان‌ها، گیربکس اتوماتیک ممکن است کنترل کمتری را به راننده بدهد و حس کنترل کمتری را به او القا کند.

به طور کلی، استفاده از گیربکس اتوماتیک مزایایی و معایب خاص خود را دارد. لذا، قبل از خرید یک خودرو با گیربکس اتوماتیک، بهتر است تمام مزایا و معایب آن را در نظر بگیرید و مطمئن شوید که این نوع گیربکس، به نیازهای شما پاسخ می‌دهد.