مزایا و معایب استفاده از ضد یخ 

ضد یخ یا آنتی فریز یک ماده مایع بوده که در سیستم خنک‌کننده موتور خودرو استفاده می‌شود تا از یخ زدگی آب در دماهای پایین جلوگیری کرده و از موتور در برابر گرم شدن زیاد محافظت کند. این ماده به‌طور معمول از ترکیبی از آب، اتیلن یا پروپیلن گلیکول و مواد افزودنی تهیه می‌شود که به بهبود کارایی و عمر مفید آن کمک می‌کنند. ضد یخ با افزایش نقطه جوش آب در سیستم خنک‌کننده موتور کار کرده و از جوشیدن آب در دماهای بالا و خرابی موتور جلوگیری می‌کند. همچنین، با کاهش نقطه یخ‌زدگی آب، از تبدیل شدن آن به یخ و بسته شدن مسیرهای خنک‌کننده در دماهای سرد جلوگیری می‌شود. ضد یخ همچنین شامل مواد ضد خوردگی است که به حفاظت قطعات فلزی موتور در برابر زنگ زدگی و سایر فرآیندهای خوردگی کمک می‌کند.

 

مزایای استفاده از ضدیخ

استفاده از ضدیخ مزیت‌های مختلفی دارد که اولین آن جلوگیری از یخ‌زدگی است، استفاده از ضدیخ در سیستم خنک کننده موتور، جلوگیری از تشکیل یخ در رطوبت و دماهای پایین را فراهم می‌کند. این امر باعث می‌شود که لوله‌ها و بخش های دیگر سیستم خنک کننده دائماً باز بماند و از نشت و ترک خوردن جلوگیری شود. دومین مزیت، جلوگیری از گرم شدن زیاد موتور است. استفاده از ضدیخ، ترموستات را به راحتی کنترل کرده و از گرم شدن زیاد موتور و از آسیب به قطعات موتوری جلوگیری می‌کند. سایر مزایای استفاده از ضد یخ عبارتند از:

 

• حفاظت از قطعات موتور: مقدار مناسب ضدیخ در موتور باعث حفاظت از قطعات موتور می‌شود و از زنگ زدگی و خوردگی، که به دلیل تماس با آب در سیستم خنک کننده موتور ایجاد می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
• بهبود عملکرد سیستم خنک‌کننده: استفاده از ضدیخ بهبود عملکرد سیستم خنک کننده را فراهم کرده و از کاهش حرارت موتور جلوگیری می‌کند.
• بالا بردن قدرت موتور: با استفاده از ضدیخ و حفظ دمای مناسب موتور، توان موتور بیشتر می‌شود که این امر به افزایش عمر و کارایی موتور کمک می‌کند.
• جلوگیری از نشت و ترک خوردن: استفاده از مقدار مناسب ضدیخ در موتور، از نشت و ترک خوردن لوله‌ها و قطعات سیستم خنک کننده جلوگیری می‌کند.

 

معایب استفاده از ضد یخ

استفاده از ضد یخ همانند هر ماده دیگری، می‌تواند معایبی نیز داشته باشد به عنوان مثال، سمی بودن ضدیخ، برخی از مواد مورد استفاده در تهیه ضد یخ، ممکن است سمی باشند و در صورت مصرف در مقدار زیاد، به سلامتی افراد آسیب برساند. بنابراین، باید همیشه به مقدار معین شده توسط تولید کننده توجه کرد. کاهش کارایی حرارتی از دیگر معایب استفاده از ضد یخ است، چنانچه مقدار زیادی ضد یخ افزوده شود، ممکن است نقطه جوش آب کاهش یابد و در نتیجه باعث افزایش حرارت موتور شود. سایر معایب استفاده از ضد یخ به شرح زیر است:

 

• آسیب به محیط زیست: مواد مورد استفاده در تهیه ضد یخ ممکن است به محیط زیست آسیب برسانند. به‌طور مثال، چنانچه ضد یخ در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها ریخته شود، باعث آلودگی آب و کشته شدن حیوانات در این مناطق می‌شود.
• خطر انفجار: چنانچه مقدار زیادی ضد یخ در سیستم خنک کننده موتور قرار داده شود، ممکن است باعث افزایش فشار داخل سیستم شود و در نتیجه، خطر انفجار آن افزایش یابد.

 

چه زمان‌هایی باید از ضد یخ استفاده کنیم؟

معمولاً استفاده از ضد یخ در هنگام استفاده از خودرو در دماهای پایین توصیه می‌شود که می تواند باعث جلوگیری از تشکیل یخ در سیستم خنک کننده موتور شود. به‌طور خاص، وقتی که دمای هوا صفر درجه سانتیگراد یا کمتر است، باید از ضد یخ استفاده کنید. همچنین، استفاده از ضد یخ در محیط‌های گرم نیز به عنوان یک ماده ترموستاتیک مفید است. زیرا استفاده از ضد یخ به کاهش نقطه جوش آب در سیستم خنک کننده موتور کمک کرده و از جوشیدن آب در دماهای بالا و خرابی موتور جلوگیری می‌کند.در کل، همیشه باید به مقدار مورد نیاز ضد یخ توسط تولید کننده خودرو توجه کرد و در دستورالعمل‌های سرویس خودرو، زمان تعویض ضد یخ را بررسی و در صورت نیاز، به موقع آن را تعویض کرد.

 

چه علائمی نشان‌دهنده این است که خودرو به ضد یخ نیاز دارد؟

از آنجایی که ضد یخ در سیستم خنک کننده موتور اتومبیل بسیار مهم است، کمبود آن ممکن است عوارض جدی را به همراه داشته باشد. برخی از نشانه‌های مهم کمبود ضد یخ عبارتند از:

 

• تشکیل بوی شیرین در کابین: اگر بوی شیرین و ناشی از گلیکول در کابین خودرو حس می‌کنید، می‌تواند نشانگر این باشد که در صورت لبه‌زنی می‌تواند منجر به خرابی سیستم خنک کننده شود.
• تشکیل یخ و رطوبت: این علامت معمولاً در تابستان و در دماهای بالا روی خودروها دیده نمی‌شود، اما در دماهای پایین و در فصل زمستان ممکن است بسیار دیده شود. اگر روی لوله‌ها و سطوح دیگر خودرو تشکیل یخ و رطوبت وجود داشته باشد، این نشانگر این است که باید ضد یخ در سیستم خنک کننده موتور بهبود داده شود.
• لایه‌های چرب در قسمت‌های داخلی خودرو: اگر لایه‌های چرب و روغنی در قسمت‌های داخلی خودرو مشاهده می‌کنید، احتمالاً نشانگر این باشد که ضد یخ در سیستم خنک کننده موتور باید تعویض شود.
• چراغ هشدار از کار افتادن سیستم خنک کننده: اگر چراغ هشدار سیستم خنک کننده در داخل خودرو روشن نمی‌شود و با کار‌کردن اتومبیل، کمبود ضد یخ را متوجه شدید، نشانگر این است که باید ضد یخ سیستم خنک کننده موتور بررسی شود.
• کاهش عملکرد سیستم گرمایشی: اگر سیستم گرمایشی خودرو به علت کمبود ضدیخ کار نمی‌کند، ممکن است در فصول سرد، دمای داخل خودرو پایین بیاید و شما به شدت در معرض سرما قرار بگیرید.
• افزایش مصرف سوخت: در صورت کمبود ضد یخ در سیستم خنک کننده موتور، موتور خودرو باید بیشتر کار کند تا دمای مناسب حفظ شود و به همین دلیل مصرف سوخت افزایش می‌یابد.

 

میزان ضد یخ در هر بار مصرف چقدر باید باشد؟

میزان ضد یخ مورد نیاز برای هر بار تعویض، بسته به نوع خودرو و شرایط جوی متفاوت است. اما به طور کلی، نسبت آب به ضد یخ در سیستم خنک کننده باید در حدود 50:50 باشد. برای مثال، در فصل تابستان و در مناطق گرمسیری که دما بالاتر است، ممکن است بهتر باشد که میزان ضد یخ را کمتر کنید و نسبت آب به ضد یخ را به 60:40 تغییر دهید. اما در فصل زمستان و در مناطق سردسیری که دما پایین است، نسبت آب به ضد یخ را به 40:60 تغییر دهید تا خودرو شما در دمای مناسب قرار گیرد.

مهمترین نکته این است که نباید ضد یخ را با آب خالص جایگزین کنید، به دلیل اینکه آب خالص نمی‌تواند به عنوان ضدیخ کار کند و باعث آسیب به سیستم خنک کننده موتور خودرو شما خواهد شد. همچنین باید از استفاده از ضد یخ با ترکیبات شیمیایی نامناسب و رعایت نکردن میزان تعیین شده توسط تولید کننده خودرو جدا خودداری کرد. در کل، برای جلوگیری از مشکلات مربوط به سیستم خنک کننده موتور، باید با دقت نسبت آب به ضد یخ را تعیین کرده و هر چند ماه یک بار ضد یخ را تعویض کنید.

 

نکات مهم در استفاده از ضد یخ

1- از استفاده از ضد یخ با ترکیبات شیمیایی نامناسب خودداری کرده و همواره به میزان تعیین شده توسط تولید کننده خودرو توجه کنید.

2- قبل از افزودن ضد یخ، مطمئن شوید که سطح آب در سیستم خنک کننده مناسب باشد. اگر سطح آب کم است، باید آب را اضافه و سپس ضد یخ را اضافه کنید.

3- حتماً قبل از انجام هرگونه تعمیرات در سیستم خنک کننده، مطمئن شوید که محفظه سیستم خنک کننده کاملاً خنک شده است.

4-قبل از انجام هرگونه تعمیرات در سیستم خنک کننده مانند تعویض شیر برقی، شیر تخلیه و غیره باید سیستم خنک کننده را به صورت کامل خالی کرده و سپس اقدام به تعمیرات نمایید.

5- بعد از تعویض ضد یخ، مطمئن شوید که دکمه تنظیم حرارت داخل کابین در جای مناسب قرار دارد و سیستم گرمایشی به درستی کار می‌کند.

6-سطح ضد یخ را چک کنید. در صورتی که سطح ضد یخ پایین است، باید آن را به صورت منظم تکمیل کنید.

7- در نهایت، همیشه به دستورالعمل‌های تولید کننده خودرو عمل کنید و در صورت هر‌ گونه مشکل در ارتباط با سیستم خنک کننده موتور خودرو، به نزدیکترین تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.